Station maakt de stad in Assen
De toekomst van het Land van Ooit
Ruimte voor het water in Bangladesh
Binnenkijken bij B+B
Project in beeld
Ondertussen in ...
Binnenkijken bij ...
In juli stuitte ik op een opmerkelijk bericht op de site van de NOS. Een Rotterdams bedrijf had een Amerikaanse opdracht moeten laten varen vanwege Zwarte Piet. Dat bedrijf bleek West 8 te zijn en de opdracht betrof de herontwikkeling van een oud-industriegebied aan de zuidkant van Baltimore.
Wat was het geval? Kort nadat het landschapsarchitectuur- en stedenbouwbureau de klus via een internationale competitie in de wacht had gesleept, dook een foto uit 2012 op van een door West 8 georganiseerd sinterklaasfeest met drie als Zwarte Piet geschminkte kinderen. Het is onbekend wie de foto bij het stadsbestuur van Baltimore onder aandacht bracht, maar het was meteen duidelijk dat West 8 geen enkele keus had dan de opdracht terug te geven. Het zwart schminken van een wit gezicht is in de Verenigde Staten immers een groot taboe – blackface wordt als racisme gezien.
In dagblad Trouw zei West 8-directeur Adriaan Geuze dat dit blackface niet redelijkerwijs kan worden uitgelegd. ‘Als ontwerpers moeten we bruggen slaan, mensen verbinden. Je moet zo’n project, zeker in Baltimore-Zuid waar zwarte gemeenschappen leven, langs kwetsbare kliffen kunnen navigeren. Door die foto zouden we dat niet meer kunnen, we hebben ons daarom direct teruggetrokken.’
Door het nieuws werd ik aangenaam verrast door het statement dat West 8 op zijn website plaatste naar aanleiding van de Black Lives Matter-beweging. Het bureau stelt onder meer dat stedenbouw en landschapsarchitectuur in essentie gaan over inclusiviteit, democratie en vrijheid van meningsuiting.
Het deed me denken aan een betoog dat stedenbouwkundige Henk Hartzema hield tijdens een van de bijeenkomsten van de selectiecommissie voor het komende jaarboek. Hij hekelde de door commercie gedreven ontwerpen waarmee overal schijnwerkelijkheden worden gecreëerd. ‘Het maken van afgebakende gelukseilanden, waar het vakantiegevoel het hoogste goed is, lijkt de norm te zijn. De stad en alles wat daarbij hoort – ook de minder mooie dingen, zoals armoede en integratie – worden buiten de deur gehouden.’ Terwijl, aldus Hartzema, stedenbouw juist moet gaan over plek bieden aan iedereen – realistisch en democratisch.
Over hoe deze fundamentele opvatting van invloed is geweest op de selectie, leest u over elke maanden in het Blauwe Kamer jaarboek. Het staat zoals elk jaar op de rol voor begin december.
Mark Hendriks, hoofdredacteur
Foto’s Sebastian van Damme
Stationskwartier maakt de stad in Assen
Stedenbouw door architectuur, zo mag je de herinrichting van het stationsgebied in Assen wel noemen. Met het ontwerp van een driehoekig houten dak – dat vanwege de slanke metalen kolommen lijkt te zweven – lossen de bureaus De Zwarte Hond en Powerhouse Company in één klap verschillende ruimtelijke problemen op.
Niet alleen de stationsfunctie is verbeterd – de kap overbrugt bijvoorbeeld beide zijden van het spoor –, ook de relatie met de centrum van Assen heeft een opknapbeurt gekregen. Omdat doorgaand autoverkeer voortaan door een tunnel gaat, kon de ruimte onder de kap worden ingericht als voetgangersvriendelijk stadsplein. Tussen de commerciële en stationsgebonden functies door leidt de rode klinkerbestrating reizigers naar de binnenstad. Bankjes en plantborders geven de stationsruimte een vriendelijke uitstraling. De rand van het houten dak is beplant met sedum om regenwater langer vast te houden.
De wijken aan de andere kant van het spoor zijn bij het stationsgebied aangehaakt door de vernieuwing van de bestaande fietstunnel en de aanleg van een perrontunnel voor voetgangers. Onder het station ligt een stalling voor 2600 fietsen.
Project vernieuwing stationsgebied
Locatie Assen
Ontwerper De Zwarte Hond; Powerhouse Company
Opdrachtgever NS; Prorail; gemeente Assen
Uitvoering Hegeman
Ontwerp en realisatie 2014 – 2020
Oppervlakte 3.015 m2
VAN DE BNSP
Oproep: Woonwijk als noviteit. BNSP en NVTL zijn op zoek naar vrijmoedige en optimistische ideeën voor onze woonomgeving. Gemeente Sittard-Geleen bijt het spits af met een studielocatie voor een vrije denkoefening. Niet-leden kunnen zich ook melden. Ditmaal ben je je eigen opdrachtgever.
Inzenden kan tot 11 september.
Kom op donderdag 3 september naar Sittard-Geleen voor een rondleiding om je goed voor te bereiden op jouw inzending voor het centrum van Geleen voor de oproep Woonwijk als noviteit.
In het kader van de oproep ‘de woonwijk als noviteit’ schreef Michelle Provoost (Crimson historiands and urbanists) een essay over het wonen door de jaren heen.
Het essay is gepubliceerd (pdf) in het juninummer van Blauwe Kamer.
VAN DE NVTL
Dit najaar wordt de eerste leerlijn Landschap georganiseerd. Thema: het verdwijnen of veranderen van het gewaardeerde landschap. Met inleidingen en uitwisseling met experts, en een werksessie met praktijkvoorbeelden en toepassing op de eigen praktijk.
Organisatie: NVTL i.s.m. Werkgemeenschap voor Landschapsonderzoek (WLO)
Data: 16 en 30 september, 28 oktober
Kosten: 450 euro voor leden, 500 euro voor niet-leden
Inschrijving via secretariaat@nvtl.nl
Op 25 september houdt de NVTL haar algemene ledenvergadering (ALV). Dit jaar vindt de vergadering ook online plaats via een zoom-livestream.
Duur: 12.30 uur (inloop) tot 14.00 uur – waarna de uitreiking van de Bijhouwerprijs plaatsvindt.
Aanmelden: vóór 1 september, zowel bij fysieke aanwezigheid als voor online deelname.
Locatie: Van Eesteren Paviljoen, Amsterdam
Op 25 september wordt de Bijhouwerprijs 2020 uitgereikt aan landschapsarchitect Yttje Feddes. Schrijver en journalist Tracy Metz spreekt bij deze gelegenheid de Bijhouwerlezing uit. De winnaar van de NHBOS talentbeurs (jong talent), Teodor Barna, geeft een presentatie. Het event kan ook online gevolgd worden.
Aanmelden uiterlijk 30 augustus voor het bijwonen van het event – life óf online. Toegangsbewijs of link naar de online presentatie worden medio september per mail toegestuurd.
van het internet ...
Landart in het dal van de Leie
Met drie fietstochten en vijftien wandelingen langs zestien land-artprojecten wil de Vlaamse vereniging voor streekontwikkeling Leiedal het landschap van de rivier de Leie op de kaart zetten. De kunstwerken – van ontwerpers uit binnen- en buitenland, waaronder Landlab en Michel Desvigne – zijn artistieke reflecties op het belang van een gezond watersysteem. Om de fietstochten bij jongeren te promoten is een computerspel gemaakt. In dit filmpje de trailer.
Alle omgevingsvisies op een rij
Voor de liefhebber heeft Architectuur Lokaal alle al beschikbare gemeentelijke omgevingsvisies online gezet. U kunt grasduinen door de visies van plaatsen als Weststellingwerf, Deventer, het Limburgse Bergen, Oirschot en Katwijk – nieuwe visies komen op de site zodra ze door de gemeenteraad zijn vastgesteld.
Ekim Tan over spooksteden
In het septembernummer van Blauwe Kamer spreken we met Ekim Tan, vooral bekend van haar pleidooi om serious gaming in te zetten bij stedelijke ontwikkeling. In deze Ted Talk spreekt ze over het groeiende probleem van spooksteden en hoe daar vanuit stedenbouw en architectuur iets aan gedaan kan worden.
Nieuwe bestemming voor het Land van Ooit
13 jaar geleden sloot pretpark Land van Ooit zijn deuren. Nu krijgt het sprookjesachtige landgoed tussen Drunen en Vlijmen een nieuwe bestemming als medisch diagnostisch centrum en landschappelijke woonwijk (een ontwerp van bureau Wissing). Door deze nieuwe ontwikkeling moet het verval van het landgoed – en dan met name het poortgebouw van kasteel Steenenburg, de kasteellaan, de bossen en vennen – een halt worden toegeroepen. Voor wie Land van Ooit vergeten is, ga mee op deze trip down memory lane.
Binnenkijken bij...
Bureau B+B
Sinds januari is Bureau B+B gevestigd op de NDSM-werf in Amsterdam-Noord. Het bureau was op zoek naar een plek die het zich echt eigen kon maken. De dubbelhoge studio op de begane
grond aan de straat maakt dat mogelijk. Die dubbele hoogte zorgt voor licht en lucht. Dit heeft volgens directielid Gert-Jan Wisse een kalmerend effect, bijna als in een kathedraal.
Het is een fijne ruimte om je gedachtes de vrije loop de laten en samen tot iets moois te komen. De gevelpartijen van vloer tot plafond zorgen voor contact met de straat.
Tot vorig jaar zat B+B in het Hamerkanaal-gebied, ook in Amsterdam-Noord. Het nieuwe kantoor op NDSM-werf is nog sterker verbonden met de ontwikkelende stad. De studio is onderdeel
van een van de eerste mixed-use nieuwbouwblokken van NDSM. Volgens Wisse werkt het contrast tussen de oude werf en de stadswijk in aanbouw inspirerend. Het maakt dit gebied –
samen met de diverse architectenbureaus en kunstenaars als buren en de horeca en evenementen – tot een van de spannendste stukken van Amsterdam.
ondertussen in ... Bangladesh
Project ontwerpstudie voor Khulna, stad met waterproblemen
Locatie Khulna, Bangladesh
Ontwerper Defacto architectuur & stedenbouw
I.s.m. CDR International; Nelen & Schuurmans; DevConsultant; RoyalHaskoningDHV; Khulna University; Wageningen University
Opdrachtgever Rijksdienst voor Ondernemend Nederland; Khulna City Corporation; Khulna Development Authority
Ontwerp 2019
De stad Khulna in de Ganges-Brahmaputradelta in Bangladesh kampt met grote waterproblemen. Door zeespiegelstijging neemt niet alleen de dreiging van overstromingen toe, maar komt ook de beschikbaarheid van zoetwater onder druk te staan. Nu al is het water in de delta vaak te zout voor gebruik als drinkwater en als irrigatiewater in de landbouw.
In hun studie stellen de ontwerpers van het Nederlandse bureau Defacto vast dat het natuurlijke systeem – waarin zoet en zout in balans waren, voldoende sedimentatie plaatsvond, mangrovebossen voor bescherming zorgden – door klimaatverandering en menselijk ingrijpen verstoord is. Door gebiedspecifieke ingrepen denken ze dit systeem te kunnen herstellen. Denk aan het vergroten van waterbergingsruimte in de stad, het inzetten van de Mayurrivier als reservoir en stadspark en het herstel van de mangroven in het zuiden.
Nog geen abonnee, maar wel benieuwd naar de volgende editie?
Kijk hier voor onze abonnementen en aanbiedingen.
Mocht u als Blauwe Kamerabonnee het e-zine niet in uw e-mail ontvangen
dan beschikken wij mogelijk niet over uw juiste e-mailadres.
U kunt uw e-mailadres hier
doorgeven.