Vorige week las ik op nos.nl over het voorstel van architect Jurgen van der Ploeg van bureau Faro om de muur die de Amerikaanse president Trump wil bouwen langs de Mexicaanse grens te gebruiken voor het opwekken van duurzame energie. In plaats van beton en prikkeldraad denkt de architect aan een zogenoemde power wall die volledig uit zonnepanelen bestaat. Een nogal afwijkend standpunt in deze vlijmscherp gepolariseerde tijd. Daarover zei hij: ‘We kunnen over die muur zeuren, of we denken na over hoe we er het beste van maken.’ Je hoort dit soort redeneringen vaker. Ontwerpers die meewerken aan een nieuwbouwwijk in een kwetsbaar landschap, doen dat naar eigen zeggen om te zorgen dat iets wat niet tegen is te houden toch op een goede manier gebeurt.
Soms kan ik daar wel in meegaan, maar de muur van Trump is allesbehalve een project ‘waar we het beste van moeten maken’. Het zorgt voor uitsluiting en discriminatie en brengt diplomatieke en economische betrekkingen in gevaar. Ik verwacht juist dat we blijven ‘zeuren’, ook al kan zo’n muur het hele Amerikaanse continent van elektriciteit voorzien.
Ik heb Van der Ploeg per e-mail naar zijn beweegredenen gevraagd. Zijn antwoord stelde me enigszins gerust. Hij vindt oprecht dat het weinig zin heeft om tegen de plannen van Trump in te gaan. Volgens hem is het effectiever om de muur, hoe ongewenst ook, te gebruiken om de schade van Trumps beleid zo klein mogelijk te houden – de gevolgen van klimaatverandering zijn daar volgens Van der Ploeg een pregnant voorbeeld van. Om zijn geloof in een goede afloop te illustreren stuurde Van der Ploeg een tekening mee. Van de muur over vier jaar: geen onneembare vesting, maar een ‘groene poort’ die nieuwkomers welkom heet in het land van president Michelle Obama.
Mark Hendriks, hoofdredacteur
Foto's Ossip van Duivenbode; Loos van Vliet
Aan de zuidkant van Hoofddorp verrijst een nieuwbouwwijk van Engelse signatuur. Het wijkje, Tudorpark geheten, telt 1250 woningen en wijkt af van de orthogonale polderverkaveling in de rest van de Haarlemmermeer.
Het centrale element is de singel, een kegelvormige hoofdweg die geflankeerd wordt door een watergang en uiteenlopende boomsoorten. In en rondom de singel liggen verschillende buurtjes, waarvan het noordwestelijke onlangs is opgeleverd. In het hart van de nieuwe wijk komt een dorpsweide met een speelplaats, een kinderboerderij en een buurtpaviljoen.
De kenmerken van de sierlijke Tudorstijl – gangbaar in het zestiende-eeuwse Engeland tijdens de heerschappij van het vorstenhuis Tudor – zijn verwerkt in het architectonisch ontwerp van de woningen en ook in het stedenbouwkundig plan. De bakstenen straten slingeren door de wijk, de natuurstenen pleinen hebben een romantische uitstraling. Ook de bruggen zijn in Tudorstijl: de autobruggen zijn gemaakt van massief metselwerk, de fiets- en voetgangersbruggen hebben ranke houten relingen.
Project stedenbouwkundig ontwerp woonwijk
Locatie Hoofddorp
Ontwerpers stedenbouwkundig plan Loos van Vliet; Heren 5 architecten
Ontwerper openbare ruimte Loos van Vliet
I.s.m. gemeente Haarlemmermeer
Architectuur Heren 5 architecten; Bedaux de Brouwer Architecten; Dittmar Architecten
Aannemer Dura Vermeer
Opdrachtgever Ymere
Ontwerp 2012
Uitvoering vanaf 2014
Foto Peter Verhoeff
Vorig voorjaar opende de kasteeltuin van Huis Bergh in het Gelderse ’s-Heerenberg weer zijn poorten. De zelfbenoemde ‘oudste tuin van Nederland’ was enige tijd dicht vanwege een grootscheepse restauratie. Stichting In Arcadië maakte het ontwerp, gebaseerd op een kaart uit 1727 van cartograaf Theodor Bucker. Een van de doelen van de herinrichting was het herstel van de relatie tussen kasteel en tuin. In de film hieronder vertelt landschapsarchitect Peter Verhoeff over de restauratie. Hoe zag de tuin er in de achttiende eeuw uit? Welke ontwerpkeuzes zijn gemaakt? Over de geschiedenis van de kasteeltuin is tot en met 1 maart een tentoonstelling ingericht.
Project restauratie historische kasteeltuin
Locatie ’s-Heerenberg
Ontwerper Stichting In Arcadië
Opdrachtgever Stichting Huis Bergh
Onderzoek en ontwerp 2006 – 2009
Uitvoering 2009 – 2015
Brabantse Stijlprijs 2017
Provinciegenoten hebben 151 favoriete plekken en ontwerpen aangemeld bij Brabantse gemeenten. Die kunnen tot en met 27 februari projecten insturen die na 2010 zijn (of worden) opgeleverd.
Prijsvraag voor de 'post-fossiele stad'
Wat betekent de energietransitie voor de huidige stad? Die vraag stelt Urban Futures Studio (Universiteit Utrecht) in de ontwerpprijsvraag Post-Fossil City Contest.
Alkemade pleit voor buitenruimte rijksvastgoed
In zijn advies Buitenruimte van betekenis bepleit rijksbouwmeester Floris Alkemade negen verbeteringen in het beheer van de buitenruimte van rijksgebouwen.
Crowdfunden voor Texelatlas
Alumni van de TU/e proberen hun IABR-atlas over Texel via crowdfunding uit te geven. Titel: Texel Flows: een metabolistische atlas.
Praten over 'energie en omgeving'
Met het ministerie van I&M, VNG en RVO organiseert Ruimtevolk op 14 februari een bijeenkomst over de koppeling van de energietransitie met het omgevingsbeleid.
Van de NVTL
Bureauleden worden opgeroepen om ruimtelijke ontwerpen voor herdenkingsplekken in te dienen. Dit in verband met een publicatie in een themanummer van tijdschrift Tuin & Landschap dat in september 2017 verschijnt.
Van de BNSP
Vijf projecten zijn genomineerd voor de prijsvraag Schalkwijk Midden, die Jong BNSP samen met de gemeente Haarlem organiseert. Op 17 februari wordt de winnaar bekendgemaakt in Architectuurcentrum ABC in Haarlem.
De Plandag 2017 vindt plaats op 18 mei in Gent in België en heeft als thema ‘gedeelde ruimte’. De dag biedt ruimtelijk professionals de gelegenheid om in discussie te gaan over kansen, bedreigingen en trends die rond dit thema spelen. Meld je hier aan.
Foto Luuk Kramer
Het Hamerkwartier, een bedrijventerrein in Amsterdam-Noord, verandert de komende jaren in een woon-werkgebied. Dat vergt naast ruimtelijke slimmigheid veel aandacht op programmatisch niveau. Hoe zorg je ervoor dat er maximale uitwisseling plaatsvindt tussen de commerciële gebruikers en de bewoners? Denken over dit soort vraagstukken is dagelijkse kost voor Studioninedots, dat in dit dynamische gebied is neergestreken. Het architectenbureau is initiatiefnemer van de 900 vierkante meter grote werkruimte 1-1-1. Tussen de inmiddels twaalf gebruikers vind je een maquettebouwer, filmbedrijf, grafisch ontwerpbureau en een bureau gespecialiseerd in het vergroenen van de stedelijke omgeving. De bedrijven zijn erop uitgekozen om elkaar met hun expertise te kunnen ondersteunen. Daarvoor zijn onder meer collectieve ruimtes ingericht. 1-1-1 heeft een open haard en een keuken met een professionele kok. Door in één groot wandmeubel alle functies zoals archief, opslag en sanitair te verwerken blijft de ruimte open en overzichtelijk. 1-1-1 is op kleine schaal een initiatief dat model kan staan voor de aanpak van een heel gebouw, stadsblok of hele wijk.
Marieke Berkers
Illustraties Lola; IMGplus
Project herinrichting kantoorcampus
Locatie Herzogenaurach, Duitsland
Ontwerper LOLA Landscape Architects
I.s.m. Frans Boots; WGF Objekt (technisch advies); Chris Kabel (productontwerp); ARUP (duurzaamheid); Amsterdam Fashion Institute (branding); IMGplus (visualisaties); WPW (constructie)
Opdrachtgever Adidas
Ontwerp 2015 – 2016
Lola landscape architects gaat aan de slag voor Adidas. Het Rotterdamse bureau won eind vorig jaar een ontwerpcompetitie voor de herinrichting van het terrein van het hoofdkwartier van het sportbedrijf in Herzogenaurach in de Duitse deelstaat Beieren. Behalve een vijver ontwierp Lola voor de bosrijke campus vier stervormige pleinen. Deze nieuwe openbare ruimtes, die de verschillende kantoorgebouwen verbinden, zijn geschikt voor tal van buitenactiviteiten, zoals wandelen, lunchen, vergaderen en sport. Twee pleinen liggen in de aan de zuidkant geplande uitbreiding van de campus. Hier verrijzen twee nieuwe gebouwen, ontworpen door Cobe architects en Behnsich architects.
Wouter Corvers, onlangs afgestudeerd aan de Design Academy in Eindhoven, wil de uniformiteit in de openbare ruimte doorbreken.
Waarom is die uniformiteit een probleem?
‘Ik ben langer dan twee meter en merk dat de inrichting van veel straten en pleinen daar niet op is berekend. Stoeltjes bij bushaltes zijn te krap, verkeersborden hangen te laag, enzovoorts. Je kan denken: waar maak je je druk over, maar ik vind dat iedereen zich in de publieke ruimte welkom moet voelen. Daarom heb ik voor mijn afstudeerproject een bank ontworpen die inspeelt op de verschillen tussen mensen.’
Wat maakt jouw bank anders?
‘De variatie in zithoogte door gebruik te maken van hoogteverschil in de plek waar die staat. Dat is vanuit ergonomisch oogpunt interessant, maar lokt tevens nieuw gebruik uit. In de Drunense Duinen zag ik dat mensen na een wandeling opschoven naar de kant waar ze met hun benen konden zwaaien. Op de boulevard van Zandvoort werd de lage zijde veel gebruikt om van schoenen te wisselen. Bij Rotterdam Centraal zorgde een miniem verschil van 20 centimeter dat één kant van de bank een prettige hoogte had om iets uit je tas te pakken.’
De provincie Noord-Brabant heeft interesse. Zal die niet terugschrikken voor de kosten?
‘Het testen van waar en hoe de bank het best tot zijn recht komt is een investering. Maar als ie eenmaal staat zullen mensen vaker gebruikmaken van de openbare ruimte, om te sporten, met iemand af te spreken of even lekker te zitten. Dat is vanuit het oogpunt van gezondheid goed, maar ook voor de sociale controle.’
Nog geen abonnee, maar wel benieuwd naar de volgende editie?
Kijk hier voor onze abonnementen en aanbiedingen.