Project in beeld
5 vragen aan
Ondertussen in ...
Na rijksbouwmeester Floris Alkemade en Dirk Sijmons beschikt Blauwe Kamer voor het eerste nummer van 2020 wederom over een gasthoofdredacteur. Of eigenlijk gastredacteuren. Voor het maartnummer stellen Petra Blaisse, Jana Crepon en Aura Luz Melis van het Amsterdamse ontwerpbureau InsideOutside een speciaal dossier samen over de ondergrond. Hun boodschap: zonder de bodem wordt het heel lastig om urgente opgaven adequaat aan te pakken.
Het voordeel voor mij als hoofdredacteur is dat mijn tijdelijke collega’s mij wijzen op fascinerende onderwerpen (zoals het geweldige boek ‘Underland’ en het werk van microfotograaf Wim van Egmond – van hem in deze editie een magisch filmpje van twee schimmels in ‘gevecht’) en in contact brengen met personen die je niet snel in Blauwe Kamer zult tegenkomen.
Zo zat ik deze week aan tafel met Jeroen Onrust, een Groningse bioloog die alles weet van regenwormen. ‘Collega’ Petra Blaisse vroeg hem de hemd van het lijf over de uitzonderlijke prestaties van deze bodemdiertjes.
En gisteren stond ik via Skype in verbinding met Leena Cho, een Amerikaanse landschapsarchitect die in Alaska ontwerponderzoek doet naar de gevolgen van de verdwijnende permafrost. Door de dooi van de bevroren ondergrond storten heuvels in, veranderen akkers in modderpoelen en verdwijnen hele dorpen in immense zinkgaten. Cho benadrukte de wereldwijde impact van het probleem: door het verdwijnen van de permafrost komt methaangas vrij dat de opwarming van de aarde – nota bene de oorzaak van de dooi – versterkt.
Gelukkig houd ik deze ervaringen niet voor mezelf. De gesprekken die ik voerde met Onrust en Cho kunt u teruglezen in het papieren maartnummer.
Mark Hendriks, hoofdredacteur
Op het landgoed Duin en Bosch is sinds het begin van de twintigste eeuw een psychiatrisch ziekenhuis gevestigd. De instelling bestaat uit tientallen kleine gebouwen, verspreid over het terrein. Een aantal daarvan is rijksmonument. Om de zorg rendabel te maken wordt een deel van het terrein omgevormd tot woonomgeving. Vollmer & Partners maakte een inrichtingsplan, waarin de historische structuur van het landgoed in ere wordt hersteld. Oorspronkelijk stonden de gebouwen in een golvend ritme langs een centrale as. In de loop der tijd zijn er gebouwen gesloopt en nieuwe bijgebouwd, waardoor die structuur verloren ging. Op de plekken waar vroeger gebouwen langs de as stonden worden nu weer nieuwe volumes neergezet, meestal zorggebouwen. Een historische tramlijn krijgt een nieuw leven als wandelpad. De woningen worden gebouwd in clusters in de groene randen van het gebied. Oorspronkelijk lagen in deze randen de ondersteunende voorzieningen van het ziekenhuis, zoals sportvelden en een moestuin. Het is de bedoeling dat Duin en Bosch een overwegend groen karakter houdt, ondanks het toevoegen van 230 woningen.
Sofia Opfer
Project herontwikkeling zorgterrein Duin en Bosch
Locatie Castricum
Ontwerper Vollmer & Partners
i.s.m. Staat Bouwmanagement; AMGEA; ontwikkelaars; architecten
OPDRACHTGEVER Parnassia Groep i.s.m. gemeente Castricum; ABB Groep
Oppervlakte 90 ha
Ontwerp 2008 – 2018
Realisatie 2011 – 2020
VAN DE BNSP
Op 28 mei vindt in Den haag de Plandag 2020 plaats. Het thema is Nieuwe zekerheid, in een tijd waarin de onzekerheden ons om de oren vliegen. Met sprekers en aan de hand van bijdragen van jonge professionals wordt het onderwerp besproken. Doe mee, maak kennis met jonge collega’s en vergroot je netwerk.
VAN DE BNSP EN NVTL
Op 6 februari organiseerde de NVTL en de BNSP het congres Woonwijk als noviteit in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Sprekers waren Emiel Reiding (NOVI), Bertram de Rooij (Nederland 2120), Co Verdaas (hoogleraar gebiedsontwikkeling), Michelle Provoost (Crimson) en Jacqueline Tellinga (BNSP). Een verslag van de dag in woord en beeld, inclusief video van het gehele congres, staat online.
VAN DE NVTL
Op donderdag 27 februari vindt de lancering plaats van Young NVTL, een initiatief vanuit de beroepsvereniging, voor en door jonge landschapsarchitecten. Young NVTL presenteert zijn plannen en geeft het podium aan jou, als bijna afgestudeerde of jonge professional binnen het vakgebied. Hét moment om jouw mening te geven over de toekomst van landschap, tuinen en het veld waarin we werkzaam zijn.
Meld je hier aan en doe mee.
De jaarlijkse NVTL-meet up vindt plaats op 5 maart in het nieuwe kantoor van West 8 op Katendrecht, Rotterdam. Startpunt om 13.00 uur is Rotterdam Centraal voor een rondleiding te voet langs projecten van West 8. En zijn hier nog enkele kaarten voor. Vanaf 15.00 uur ben je welkom op het kantoor van West 8, in het prijswinnende Fenix I gebouw, waar West 8-directeur Adriaan Geuze en NVTL-voorzitter Ben Kuipers de aftrap geven van de meet up. Startlocatie: Rotterdam Centraal
Tijd: 13.00-18.00 (afsluiting met borrel)
Toegang alleen voor NVTL-leden, inschrijven kan hier
Project kustherstel en bescherming tegen extreem weer
Locatie Shenzhen, China
Ontwerper KCAP; Felixx
I.s.m. China Resource Group; Hope Landscape & Architecture; China Water Transport Planning & Design Institute; Deltares
Opdrachtgever dienst Waterbeheer, gemeente Shenzhen
Ontwerp vanaf 2018
Realisatie 2019 – 2021
In 2018 werd Dapeng – een bergachtig en bosrijk schiereiland tussen Hongkong en Shenzhen – getroffen door de verwoestende tyfoon Mangkhut. Om het gebied in de toekomst te beschermen tegen extreem weer, en de beschadigde kustlijn te herstellen, ontwierpen de Nederlandse bureaus KCAP en Felixx een drievoudige dijk. De komende jaren wordt dit innovatieve concept langs achttien kilometer kust aangelegd.
In plaats van een wal die het water buiten houdt bestaat de ‘triple-dijk’ uit drie delen. De buitenkant is bedoeld om de golfslag af te zwakken, om zo erosie tegen te gaan en sedimentatie te stimuleren. Het middelste deel fungeert als een verhoogde kade, als een getijdenpark met een promenade en publieke voorzieningen. Het binnendijkse deel is bedoeld om overtollig regenwater uit de dorpen op te vangen en op te slaan in onder meer regentuinen en wetlands.
Door het subtiele ontwerp versterkt de dijk bestaande kwaliteiten. Zo blijft het kleinschalige karakter van de vissersdorpen behouden en de relatie tussen land en water gewaarborgd.
U was onderzoeker en docent aan de vakgroep, waarom wilde u hoogleraar worden?
‘Ik denk dat ik als hoogleraar nog meer invloed kan uitoefenen op de kwaliteit van de ontworpen omgeving. Je hebt meer aanzien, betere contacten en komt makkelijker aan geld – erg handig om het onderwijs en onderzoek naar een hoger plan te tillen.’
Wat zijn uw voornaamste plannen?
‘Ik vind dat we ons moeten blijven richten op de grote transities in het landelijk gebied. We hebben al veel kennis in huis, maar ik zou graag verbreden. Zo zoeken we docenten die gespecialiseerd zijn in bijvoorbeeld biodiversiteit of regionaal ontwerp. En ik wil stedelijke onderwerpen oppakken met onze vakgroep, zoals mobiliteit en digitalisering. Als we al die thema’s onder één dak hebben kunnen we de grote veranderingen in samenhang bekijken. Dat is immers de toegevoegde waarde van ontwerp.’
Wat verwacht u van landschapsarchitecten die in Wageningen afstuderen?
‘Adriaan Geuze (die in Wageningen buitengewoon hoogleraar is, red.) constateert dat er in de praktijk veel behoefte is aan ontwerpers met onderzoeksvaardigheden – gezien de opgaven waarvoor we staan niet meer dan logisch. Dat profiel is ons op het lijf geschreven.’
De zoektocht naar een hoogleraar ging niet van een leien dakje. Hoe komt dat?
‘Tja, lastig. Men was waarschijnlijk op zoek naar een schaap met vijf poten. En er is een verschil tussen hoe het universiteitsbestuur naar zo’n vacature kijkt en hoe de beroepsgroep ’m zou willen invullen.’
Uw voorgangers voerden vaak strijd met het bestuur over de academische status van de opleiding landschapsarchitectuur. Loopt u al warm voor een volgende confrontatie?
‘Dat is niet meer aan de orde. We hebben de afgelopen jaren flinke stappen gezet en wetenschappelijke prestaties geleverd. We zijn erin geslaagd om onze ontwerpende manier van denken te vertalen in academische procedures en producten. Daardoor worden we niet alleen door het bestuur, maar ook door onze collega’s begrepen en erkend.’
Nog geen abonnee, maar wel benieuwd naar de volgende editie?
Kijk hier voor onze abonnementen en aanbiedingen.
Mocht u als Blauwe Kamerabonnee het e-zine niet in uw e-mail ontvangen
dan beschikken wij mogelijk niet over uw juiste e-mailadres.
U kunt uw e-mailadres hier
doorgeven.