Een sleutelrol in de herinrichting van het Maastrichtse stationsgebied is weggelegd voor de Stationsstraat, waar de door twee rijbanen gescheiden wandelpromenade – ook wel Percée genoemd – in ere is hersteld. De met bomen beplante middenberm is weer een plek voor verblijven en flaneren, met als slotstuk de hoofdentree van de nieuwe ondergrondse fietsenstalling. De ingang is gemarkeerd door een één meter hoge borstwering van Belgisch hardsteen. Het ontwerp van de overkapping boven de rollerband refereert aan de perronkappen op het nabijgelegen treinstation: acht stalen kolommen dragen een kap met een glasplaat in het midden. In de plaat een grid van zonnecellen.

De tweede ingang van de fietsenstalling, op het stationsplein, bestaat eveneens uit een één meter hoge borstwering en een natuurstenen trap. Dit plein is in het ontwerp van MTD verlengd in noordelijke en zuidelijke richting, zodat het zich net als vroeger uitstrekt over de volledige lengte van het stationsgebouw. Voor de hoofdentree is een trappartij van Belgisch hardstenen tegels aangelegd, het plein zelf is – net als de Percée – bestraat met gezaagde lichtgrijze natuurstenen keien in segmentverband. Hier en daar zijn houten banken, betonnen zitelementen en stalen lichtmasten geplaatst.

Foto: Fred Berghmans Photography

Dit voorjaar presenteerden Rijkswaterstaat en De Nieuwe Afsluitdijk – een samenwerking tussen de provincies Friesland en Noord-Holland en de gemeenten Hollands Kroon, Harlingen en Sudwest Fryslan – hun plannen voor het opknappen van de Afsluitdijk. Om in ieder geval tot 2050 bescherming te bieden tegen overstromingen moet de 32 kilometer lange dijk versterkt worden. De versterkingsplannen zijn gemaakt door aannemersconsortium Levvel, dat hiervoor de ontwerpbureaus Benthem Crouwel en West 8 in de arm nam.

Aan de kant van de Waddenzee wordt de dijk verhoogd en voorzien van nieuwe ‘bekleding’. Deze bestaat uit 75.000 betonnen blokken van 6500 kilo per stuk die golven breken en relatief makkelijk te plaatsten zijn. De blokken worden in een regelmatig patroon geplaatst. Dit levert een rustig beeld op dat, aldus de ontwerpers, het sterke karakter van de dijk benadrukt.

Daarnaast wordt het spuicomplex bij Den Oever uitgebreid met nieuwe spuisluizen. Zo kan indien nodig meer water worden afgevoerd naar de Waddenzee. Om ook bij hoge waterstanden in de Waddenzee overtollig IJsselmeerwater af te voeren, komen bij Den Oever twee pompgemalen. De benodigde energie wordt opgewekt met een zonneakker van 2,7 hectare. Tot slot realiseert Levvel een vier kilometer lange ‘vismigratierivier’ zodat vissen tussen de Waddenzee en het IJsselmeer kunnen migreren.

‘Alles komt ons altijd aanwaaien’, vertelt Tjeerd Haccou, architect en partner van Space&Matter – bureau voor architectuur, stedenbouw en conceptontwikkeling. Hij heeft het over de huisvesting van de ontwerpstudio die hij samen met partners Sascha Glasl en Martijn Pool runt. We zitten op grondniveau in Patch 22, de 30 meter duurzame, houten toren die ontworpen is door Tom Frantzen. ‘We vonden deze ruimte via mijn oude buurman die er terloops over begon. Dat we specifiek in dit gebouw zitten, vinden we niet zo belangrijk, de locatie des te belangrijker. De werkplek grenst aan ons project Schoon Schip waarvan de bouw inmiddels is begonnen. Wij maakten het stedenbouwkundig plan voor deze drijvende duurzame buurt voor ongeveer 100 bewoners. Dat we in de buurt werken van dit project is belangrijk. We merkten dat het een gemis was dat we niet in de buurt van ons eerdere project De Ceuvel zaten. Daardoor werden we vaak niet direct herkend als de ontwerpers van het project. Ook werkten we te ver weg om geïnteresseerden er een rondleiding te geven. Dat moest anders. En nu werken we dus pal naast Schoon Schip. De woningen krijgen energie van zonnepanelen of via warmtepompen die warmte aan het water van het kanaal onttrekken. Alle huizen zijn aangesloten op een smart grid en in samenwerking met Waternet zorgen we ervoor dat het afvalwater afgevoerd wordt naar een bioraffinaderij, om het te vergisten en om te zetten in energie. Vanwege het vernieuwende karakter verwachten we veel bezoekers. Die kunnen we nu gemakkelijk zelf gaan rondleiden.’

Jarenlang zag ik in het voorbijgaan de braakliggende gronden, later de betonvloeren, torenkranen, steigerdoeken, en nu ligt het daar: Leidsche Rijn Centrum. Samen met honderden anderen kuier ik in de zon door de nieuwe straten, over de nieuwe pleinen, langs de nieuwe gevels. Overal wordt nog druk gewerkt aan het inrichten van winkels en restaurants. Waar leegstand elders treurig stemt, is hij hier beloftevol. Het is warm op deze pinksterdag, de hemel is diepblauw, het bouwzand waait over de stoepen, midden op de centrale boulevard staat een aantal palmbomen. De straatnamen verwijzen naar Wenen, Parijs, Berlijn, maar ik waan me even in Abu Dhabi.

Op het Brusselplein is het druk, kinderen spelen in het water, hun ouders kijken toe met een frietje in de hand. De grootste publiekstrekker aan het plein is de Jumbo Foodmarkt. Rijendik gaan de mensen er naar binnen, ze schuifelen door de gangpaden en vergapen zich aan pizza’s en verse vis. De meesten komen zonder iets te kopen weer naar buiten.

De schaal van de gebouwen, de afwisseling in gevels, de menging van functies, de brede straatprofielen, de arcades langs de Parijsboulevard: plots ruikt het in Leidsche Rijn een beetje naar stad. Totdat je de straat uitkijkt en in de verte de schier oneindige Vinex-woestijn ziet liggen. Dan wordt alles helder: je beweegt je in een droom van een stad.

Nog geen abonnee, maar wel benieuwd naar de volgende editie?

Kijk hier voor onze abonnementen en aanbiedingen.

Mocht u als Blauwe Kamerabonnee het e-zine niet in uw e-mail ontvangen
dan beschikken wij mogelijk niet over uw juiste e-mailadres.
U kunt uw e-mailadres hier doorgeven.