Hoofdrol voor het water in centrum Nijverdal
Compacte woonwijk op Duitse landbouwgrond
Veilig Kerstmis vieren in mobiele kapel
Project in beeld
Ondertussen in ...
Kerstproject
Voor dit laatste e-zine van 2020 blader ik door het Blauwe Kamer Jaarboek (dat voor de kerst bij u op de mat valt). Tussen de 21 projecten die de commissie onder leiding van de kersverse rijksadviseur Jannemarie de Jonge uitkoos, zoek ik naar plechtige woorden, een overpeinzing, een kerstwens wellicht waarmee ik dit bizarre jaar kan afsluiten.
Ik lees hoe commissielid Henk Hartzema de stedenbouw in stevige bewoordingen een spiegel voorhoudt. Hij roept zijn vakgenoten op om met het ontwerp van woonwijken niet langer schijnwerkelijkheden te creëren, waarin alles wat bij de stad hoort – dus ook de minder mooie dingen, zoals armoede, ongelijkheid en milieuoverlast – is buitengehouden. Volgens hem moet stedenbouw democratisch zijn en iedereen een plek bieden.
Even verderop lees ik hoe Yttje Feddes de nieuwe generatie vrouwelijke landschapsarchitecten bewierookt vanwege hun drive om de wereld te verbeteren. En achterin hoopt Berno Strootman, die deze maand afscheid nam als rijksadviseur, op een ‘new deal’ tussen boer en samenleving.
Ik kies uiteindelijk voor het vurige pleidooi van landschapsarchitect Darius Reznek om als ontwerper te allen tijde inhoudelijke overwegingen voorrang te geven op regelgeving en financiële voorwaarden. Met die houding sleepte zijn bureau Karres en Brands een prestigieuze opdracht in de wacht voor een grote stadsuitbreiding bij Hamburg. Hun ontwerp voor het nieuwe stadsdeel Oberbillwerder – dat in het jaarboek is opgenomen – botste op allerlei manieren met de Duitse regelgeving. En toch kregen ze groen licht, omdat Reznek en zijn collega’s vasthielden aan hun visie op de ontwikkeling van de stad. Of, zoals hij tegen interviewer Edwin Lucas zei: ‘Regels beschrijven het verleden, ontwerpen is voor de toekomst.’
Fijne dagen en een gezond 2021.
Mark Hendriks, hoofdredacteur
Foto’s Thomas Klomp
Hoofdrol voor het water in hartje Nijverdal
Vorig jaar ging de 800 meter lange Grotestraat in het Overijsselse Nijverdal volledig op de schop. De landschapsarchitecten van het Utrechtse bureau Okra ontwierpen voor de afwatering een wadi van twaalf meter breed en rondom de aanwezige bomen waterbergende plantvakken. Langs zijn de wadi zijn verblijfsplekken gemaakt. In dit landschapsplan reguleren technische oplossingen de wateropvang en -afvoer – om het centrum van Nijverdal beter bestand te maken tegen extreme neerslag en hete perioden. Regenwater wordt bijvoorbeeld opgeslagen onder de stoep, om zo de bomen en de waterspeeltuin van water te voorzien. Mede hierom won Okra in 2019 de Water Resilient Cities Award.
Project herontwerp centrumgebied
Locatie Nijverdal
Ontwerper OKRA landschapsarchitecten
I.s.m. Rots Maatwerk, Dusseldorp ISM
Opdrachtgever gemeente Hellendoorn
Oppervlakte 19 ha
Realisatie 2019
VAN DE NVTL
De NVTL heeft een nieuwe website. In een fris jasje tref je de bekende rubrieken, zoals onze projecten, de agenda en de doelstellingen van de vereniging. De bureauleden blijven uiteraard vindbaar op de bureaulijst en kaart. De vacaturepagina heeft ook nu weer een prominente plek op de homepage en in het menu.
De NVTL wil met deze nieuwe uitstaling en sterke connectie met de sociale media sneller op de actualiteit inspelen en zichtbaarder en vindbaarder zijn. De website is ontwikkeld in samenwerking met bureau Eenvoud en Carsten Klein.
VAN DE BNSP
Het bureau van de BNSP is op kerstreces van 21 december tot 4 januari. Bestuur en bureau wensen iedereen fijne feestdagen en tot in 2021, een jaar met perspectief op fysieke ontmoetingen.
van het internet
Droge stad
Het dossier in het maartnummer van Blauwe Kamer staat in het teken van droogte. We onderzoeken hoe op de hoge zandgronden moet worden omgegaan met het groeiende tekort aan zoet water. Moet het landschap op de schop of moeten we het landgebruik aanpassen? Als opwarmer de korte documentaire ‘Scenes from a dry city’ die ook op IDFA te zien was – over de spanningen in miljoenenstad Kaapstad tijdens een periode van waterschaarste.
Utopisch landschap
Architect en cartograaf Carlijn Kingma tekende met een Rotringpen een utopisch landschap waarin ze – gebaseerd op het boek ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman – aan de hand van de menselijke geschiedenis een nieuwe samenleving verkent. Buiten het diepzinnige onderwerp is de digitale rondleiding door haar werk een lust voor het oog. Of je nu ontwerper bent, illustrator of historicus, Kingma tilt het verbeelden van ideeën naar een hoger niveau.
Fietsen tussen de boomtoppen
In de bossen van Belgisch Limburg ontwierpen BuroLandschap en De Gregorio & Partners een bijzonder fietspad. Het cirkelvormige parcours ligt op tien meter hoogte waardoor fietsers tussen de boomtoppen door fietsen.
Schimmelstad
Schimmelnetwerken worden steeds vaker gebruikt als inspiratie voor de planning van steden. Ze vormen immers hoogst efficiënte netwerken, bijvoorbeeld om aan voedsel te komen. Schimmels, zo blijkt uit deze film, brengen eerst alle mogelijke routes in kaart en ‘dikken’ vervolgens de doelmatige routes aan. Deze kennis is her en der gebruikt om netwerken na te bootsen en te toetsen op efficiëntie, zoals het autowegennet in Spanje.
ondertussen in ... Frankfurt
Project stadsuitbreiding voor 10.000 woningen
Locatie Frankfurt am Main, Duitsland
Ontwerpers CITYFORSTER i.s.m. urbanegestalt
Opdrachtgever gemeente Frankfurt
Oppervlakte 550 ha
Ontwerp 2020 (winnaar ontwerpcompetitie)
Het gebeurt nog wel, de planning van grootschalige stadsuitbreidingen. Voor op de landbouwgronden aan de noordwestkant van de Duitse stad Frankfurt am Main ontwerpen de bureaus Cityförster (met een vestiging in Rotterdam een half-Nederlands bedrijf) en Urbanegestalt een nieuw stadsdeel met 10.000 appartementen en 8000 werkplekken.
Juist omdat de stadswijk in het landschap verrijst stelde het stadsbestuur van Frankfurt strenge eisen. Het plan moest met name rekening houden met landschappelijke kwaliteiten, met de bestaande dorpen en met de snelweg die dwars door het gebied snijdt. Het antwoord van de ontwerpers is even simpel als doelmatig. Maar liefs 75 procent van het projectgebied laten zij onbebouwd. Zo ontstaat ruimte voor ‘agro-hubs’ (voor landschapsbeheer, educatie, productie en verkoop van streekproducten) en een natuurpark langs de oevers van het riviertje Steinbach. Het merendeel van de woningen is gepland aan de zijde van de snelweg – in compacte vorm, met vooral appartementencomplexen. Een uitbreiding van het S-bahn- en metronetwerk moet zorgen dat een aantal buurten autovrij kan blijven.
Kerstproject
Foto’s David Thunander en Nyrens Arkitektenkontor
Een mobiele kapel voor corona
Ter afsluiting van ‘het rampjaar’ 2020 en om in de kerstsfeer te komen: een bijzonder kerkontwerp uit Scandinavië.
In tijden van crisis, en zeker rond de kerstdagen, komen mensen het liefst samen – voor spiritualiteit, religieuze gebruiken of het in ere houden van tradities. Maar de coronpandemie staat wereldwijd grootschalige bijeenkomsten in de weg. De ontwerpers van het Zweedse bureau Nyrens (met financiële steun van Vinnova) bedachten een mobiele buitenkapel, een plek voor overpeinzing en bezinning, waar belangrijke ceremonies, zoals doopfeesten, huwelijken of uitvaarten wél veilig kunnen plaatsvinden.
De lichte, houten constructie is makkelijk op te bouwen, verplaatsbaar en laat geen sporen in het landschap achter. De overkapping biedt bescherming tegen wind en regen. Het eerste kapelletje is inmiddels in gebruik, bij het kerkje van Fröslunda, een dorp aan de westkant van de hoofdstad Stockholm. Zoals u op de foto’s ziet is mooi weer een pre. Een nachtmis op kerstavond zal in het mobiele kapelletje niet gehouden worden.
Nog geen abonnee, maar wel benieuwd naar de volgende editie?
Kijk hier voor onze abonnementen en aanbiedingen.
Mocht u als Blauwe Kamerabonnee het e-zine niet in uw e-mail ontvangen
dan beschikken wij mogelijk niet over uw juiste e-mailadres.
U kunt uw e-mailadres hier
doorgeven.