Project
Drie vragen
Ondertussen in
Column
Omdat ik binnenkort meedoe aan het hardloopevenement Tilburg Ten Miles (16 kilometer dus), jogde ik afgelopen zaterdag ter voorbereiding over het zogenoemde ‘lint’ in het Utrechtse Maximapark. Het brede asfaltparcours is op de kop af acht kilometer lang, dus ik maakte twee rondes. Het lint heeft altijd mijn aandacht gehad. Jaren geleden mocht ik op verzoek van de gemeente een boek schrijven over het ontwerp en de totstandkoming van wat toen nog Leidsche Rijn Park heette. Ik was meteen gefascineerd door de simpele ontwerpprincipes achter het lint. Het moest niet alleen een veel gebruikt parcours worden, maar bovenal een heldere en scherpe parkgrens zijn. Bedenker Adriaan Geuze legde het me ooit uit: ‘Als je het lint oversteekt ben je in het park, als je terugloopt ben je er weer uit.’ Voor mijn werk zie ik veel landschapsarchitectonisch en stedenbouwkundig werk, maar niet vaak bekruipt me het gevoel dat een ontwerp zo geslaagd is als dat van het lint.
Op een van de laatste zomerdagen van het jaar is het een komen en gaan van wandelaars, fietsers, wielrenners, skaters, skeeleraars en hardlopers. Op de ietwat theatraal vormgegeven banken rusten ouderen uit, genieten gezinnen van een lunch en zitten verliefde stelletjes hand in hand. Het was een trainingsronde over een snijlijn van landschap en stedenbouw. Aan de ene kant het ontluikende park, waar de bomen elke maand groter worden en het frisse groen je tegemoet knalt. Aan de andere kant de vele gezichten van ’s lands bekendste nieuwbouwwijk: de vrije kavels in uiteenlopende architectuur, maar ook rijtjeswoningen en een winkelcentrum, de dorpsrand van Vleuten, het Romeinse museum Hoge Woerd, het water van de Haarrijnse plas, en soms zelfs zicht op de relicten van wat ooit een tuindersgebied was.
Mark Hendriks, hoofdredacteur
De monumentale buurt Jeruzalem in de Amsterdamse Watergraafsmeer wordt volledig gerenoveerd. Op een aantal plekken vindt nieuwbouw plaats. Het stedenbouwkundig ontwerp van Heren 5 voor de nieuwbouw aan de Lorentzlaan is vrijwel gelijk aan wat de architecten in het naoorlogse Jeruzalem aantroffen: een open en groene hofstructuur, met aan de straatzijde een grasperk in de hoek waar twee van de vier blokken elkaar raken. De uitstraling van de duplexwoningen die hier voorheen stonden is zoveel mogelijk gehandhaafd door de derde verdieping – de opdrachtgever wenste woningen met drie lagen – ten opzichte van de rooilijn naar achteren te leggen. De woningen zijn uitgevoerd in wit baksteen. De speciaal ontwikkelde steen refereert aan de lange lijnen die typerend zijn voor de Airey-gevels in de rest van de wijk.
Het ontwerp voor het autoluwe middengebied borduurt voort op de principes die Mien Ruys in de jaren vijftig voor Jeruzalem hanteerde. Belangrijk is de overgang van privé naar openbaar. Langs de voorgevels staan lage hagen, terwijl middelhoge hagen de achtertuinen afscheiden. Door de beperkte hoogte van 1,50 meter blijft contact met de omgeving gewaarborgd. Parkeerplaatsen zouden volgens het oorspronkelijke ontwerp worden uitgevoerd met graskeien, maar dat voornemen is tijdens de bouwfase gesneuveld. In het midden liggen een grasveld en een kleurige border met banken. De bestrating loopt vanaf de buitenzijde op subtiele wijze door in het binnengebied. Her en der staan berken en sierkersen.
Project nieuwbouw 24 woningen
Locatie Amsterdam
Ontwerpers Heren 5 Architecten; Buro Mien Ruys
Opdrachtgevers Bouwinvest; DURA Vermeer bouw; Rochdale
Uitvoering DURA Vermeer bouw; Kaskon i.s.m Heembeton
Realisatie 2016
Foto's Tuan Tu (Heren 5)
VAN DE NVTL
Ter afsluiting van de Landschapstriënnale 2017 in Park21
(1-30 september, thema: Het volgende landschap) organiseert de NVTL op zaterdag 30 september het Festival van het landschap. Voorafgaand aan de festiviteiten ’s avonds, zijn er onder meer workhops, pitches van jonge landschapsarchitecten en discussies over The Next Identity, gezond landschap, emotioneel landschap en het onderwaterlandschap. Het festival is voor jong en oud. Locatie: Landgoed Kleine Vennep.
Op 15 september organiseert de NVTL een fietsexcursie langs de Groene Connectie, het lintpark van acht kilometer rond Delfshaven. De Groene Connectie rijgt een groot aantal bewonersinitiatieven in Rotterdam Delfshaven aaneen tot wat steeds meer een stedelijke promenade wordt. Elk deel van de Groene Connectie heeft zijn eigen verhaal en karakter. De excursie eindigt in De Spoortuin waar onder het genot van een drankje een korte discussie plaatsvindt.
VAN DE BNSP
De BNSP-Omgevingstour strijkt op 5 oktober neer in Eindhoven onder het motto: Smart City – Wise City. Daar buigen de deelnemers zich over de vraag: Hoe worden nieuwe technologieën gebruikt binnen de stedenbouw, ruimtelijke ordening en planologie? Dat is een van de prangende opgaven waar de nieuwe Omgevingswet de vakgebieden voor stelt.
Jong BNSP bestaat tien jaar. Dit wordt gevierd met een inhoudelijk en feestelijk programma in Kerkrade en Maastricht. Het programma staat open voor iedereen, leden én niet-leden van Jong BNSP. Maak niet alleen kennis met de ‘Flexibele stad in Zuid-Limburg’ – maar doe ook kennis op en feest mee!
Begin deze maand is bij Utrecht Centraal het eerste deel van de grootste fietsenstalling ter wereld geopend. Onder een nieuw stationsplein – dat straks de stationsterminal verbindt met de nieuwe entree van winkelgebied Hoog Catharijne – liggen drie verdiepingen die na volledige realisatie in 2018 plaats bieden aan maar liefst 12.500 fietsen (nu is dat nog 6000).
Kenmerkend voor deze stalling is dat bezoekers naar hun parkeerplek fietsen. Op een speciale strook kan worden op- en afgestapt en via haaks op het fietspad gelegen paden zijn de fietsenrekken bereikbaar. Vanwege de omvang is aan sfeer en oriëntatie veel aandacht besteed. Zo bevinden zich ter hoogte van de trappenhuizen vides waardoor daglicht dat via een glazen kap in het dak binnenkomt tot de onderste verdieping reikt. Op de bovenste verdieping bieden vensters in de buitenwand zicht op de omgeving. Kleuraccenten op de betonnen wanden dienen niet alleen als richtingaanwijzing, maar moeten de grote ruimtes een aangename sfeer geven.
U kunt natuurlijk naar Utrecht reizen en zelf een ritje maken, maar de animatie hieronder biedt alvast een virtuele tour die de moeite waard is.
Project fietsenstalling
Locatie Utrecht
Ontwerpers Ector Hoogstad Architecten
I.s.m. Sant en Co; Royal HaskoningDHV
Opdrachtgevers ProRail; NS; gemeente Utrecht
Aannemer BAM
Ontwerp 2011 – 2017
Realisatie 2014 – 2018
Op de slotdag van de Landschaptriënnale op 30 september vindt de tweede editie van het Festival van het landschap plaats. David Kloet is een van de organisatoren.
Waarom een festival?
‘Als vakgenoten ontmoeten we elkaar vooral bij serieuze gelegenheden zoals debatten, congressen of excursies. Wij denken dat een feestelijke setting de uitwisseling bevordert, juist voor diegenen die niet zo snel op elkaar afstappen. Zoals jongere en oudere collega’s, pas afgestudeerden en eigenaren van prestigieuze bureaus, ontwerpers en mensen die werkzaam zijn in het beheer of de aanleg. Daarnaast moedigen we iedereen aan om vrienden en familie mee te nemen.’
Hoe ziet zo’n feestelijke avond eruit?
Zoals op elk feest zorgen we voor muziek, eten en drinken. Er is lokaal gebrouwen bier en een kampvuur. Voor het feest losbarst kunnen bezoekers luisteren naar korte presentaties van jonge, talentvolle landschapsarchitecten.’
Houdt de vakgemeenschap van een feestje?
De vorige keer (tijdens de triënnale van 2014 in Park Lingezegen) was een groot succes. De omstandigheden zijn goed. We hebben deejays, een mooie locatie op landgoed Kleine Vennep en bij de ticketprijs is alles inbegrepen. Dus betere voorwaarden voor een feest zijn er niet.’
Het Festival van het landschap is op 30 september. Tickets zijn hier te koop.
Project herinrichting stadstuinen
Locatie Edinburgh, Schotland
Ontwerpers wHY Architecture; GRAS
I.s.m. Groves-Raines Architects; Arup; Studio Yann Kersalé; O Street; Stuco, Creative Concern; Noel Kingsbury; Atelier Ten; Lawrence Barth
Opdrachtgever Ross Development Trust i.s.m. City of Edinburgh
Status winnaar ontwerpprijsvraag
Ontwerp 2017
Realisatie vanaf 2018
De beroemde West Princess Street Gardens in de Schotse hoofdstad Edinburgh krijgen een make-over. Het Amerikaanse bureau wHY ontwierp een wat zij noemen ‘organisch landschapsschema’ waarmee de verwaarloosde tuinen nieuw leven wordt ingeblazen. In het ontwerp onder andere een golvende promenade, een vernieuwde parkentree aan Princess Street en sculpturale zithoeken. Het ontwerp van wHY – dat samenwerkte met het Schotse bureau Gras – kwam als winnaar uit de bus van de internationale ontwerpcompetitie, waaraan onder meer ook Bjarke Ingels Group en West8 meededen. Aanleiding voor de prijsvraag was de bouw van een bezoekerscentrum en een nieuw kunst- en cultuurpaviljoen voor de beheerder van de tuinen, de Ross Development Trust. Het zogenoemde Ross-paviljoen krijgt in het ontwerp van wHY een golvend grasdak dat naadloos overgaat in het omliggende park. wHY kwam als winnaar uit de bus omdat, aldus de jury, ondanks de nieuwe toevoegingen geen geweld wordt gedaan aan het Victoriaanse karakter van de tuinen – sterker nog: het park wordt groener dan voorheen. En, heel belangrijk, het ontwerp versterkt het zicht op Edinburgh Castle dat boven de tuinen uit torent.
Ik zou kunnen vertellen van de steden die ik deze zomer zag, van de nacht die viel over het onbekende land, van hoe goedkoop het bier was (het was echt heel goedkoop), maar liever vertel ik van het thuiskomen. Van het moment waarop je eigen stad zich weer aan je ontvouwt en alle vertrouwde elementen die al bijna waren losgeweekt zich met kleine weerhaakjes weer vastzetten in je hoofd, nog steviger dan voor je vertrok. Van een afstand de ministerietorens – ik behoor tot die selecte groep van mensen voor wie de paleizen van de ambtenarij een warm gevoel van thuis oproepen – en dan van dichtbij de bloemenkiosk naast het station, het gerammel van de oude trams, de bomen op het Voorhout die nog vol in het blad staan en het eeuwige gewoel op het Spui, dan de namen langs de tramroute waarop ik altijd even mijn blik laat rusten – ijssalon Florencia, café Lekker Belangrijk, coffeeshop Netsotov – en uiteindelijk de sleutel in de voordeur van mijn eigen huis, het gevecht tegen de steile trappen en het doffe geluid van een zware rugtas die op het tapijt ploft. Ik voelde me in dat ene korte moment zo volkomen thuis dat ik niet kon wachten om weer op reis te gaan.
Nog geen abonnee, maar wel benieuwd naar de volgende editie?
Kijk hier voor onze abonnementen en aanbiedingen.
Mocht u als Blauwe Kamerabonnee het e-zine niet in uw e-mail ontvangen
dan beschikken wij mogelijk niet over uw juiste e-mailadres.
U kunt uw e-mailadres hier doorgeven.