Harderwijk blaast spoorzone nieuw leven in
Lichtspel in Tilburg
Ecologische parkwandeling in China
Project
Niet te missen ...
Ondertussen in ...
Reistip
Het was tweede paasdag en in plaats van aan te schuiven voor een uitgebreide brunch deed ik in mijn woonplaats Utrecht mee aan de Urban Trail. In deze hardloopwedstrijd draait het niet om competitie en snelle tijden, maar om de ‘beleving van de stad’. Vrienden hadden me overgehaald om mee te doen, en ik heb er geen seconde spijt van gehad. Het tien kilometer lange parcours voerde langs verrassende plekken waar ik als burger van de stad normaal gesproken niet kom.
In de Stadschouwburg van Dudok renden we achter de coulissen en door de artiestenlounge. In de verlaten gevangenis aan het Wolvenplein voerde de route langs lege cellenblokken en over de voormalige luchtplaats. Onder fraai versierde plafonds wandelden we door oude schuilkerken waar we het bestaan niet eens van vermoedden. Ruim een kilometer lang jogden we door de romantische landschapsstijl waarmee Jan David Zocher het singelpark had vormgegeven. We gingen door de prachtig gerenoveerde universiteitsbibliotheek aan de Drift, een ontwerp van Grosfeld van der Velde Architecten, RoyalHaskoningDHV en
Karres en Brands. Een vriendin zei na afloop: ‘Wat een toffe manier om de architectuur van deze stad beter te leren kennen.’
Diezelfde middag bezocht ik het vernieuwde Hoog Catharijne, dat opvallend genoeg niet was opgenomen in de Urban Trail. Wellicht had het te maken met het bescheiden verrassingseffect. Zo is het nieuwe entreegebouw aan het Vredenburg degelijk, maar weinig onderscheidend. En binnen trof ik zoals verwacht de luxe-uitstraling van een Amerikaanse mall – zandkleurige vloeren, winkelketens als Zara en Bershka en een overigens mooi afgewerkt golvend plafond.
Wie weet zit Hoog Catharijne volgend jaar wel in het parcours, maar hopelijk biedt de route dan een kijkje achter de schermen van het winkelcentrum. Dus niet over de roltrappen en langs de winkelketens, maar via de bevoorradingsroutes, door de parkeerkelders en over de daken.
Mark Hendriks, hoofdredacteur
Foto Ossip van Duivenbode
Nieuwe niveaus voor station Harderwijk
Mede vanwege nieuwe treindiensten – zoals het stoppen van de intercity tussen Utrecht en Zwolle – is de gelijkvloerse spoorwegovergang bij station Harderwijk vervangen door een viaduct. Het spoor loopt voortaan bovenlangs, auto’s, fietsers en wandelaars gaan door een tunnel.
Deze nieuwe verbinding loopt langs het heringerichte stationsplein. Het plein bestaat uit twee niveaus die via een trappartij – tevens te gebruiken als zittribune – met elkaar verbonden zijn. Op het laagste niveau zijn er winkels en kaartjesautomaten en de trappen naar de perrons. Bovenop ligt aan de ene kant van de tunnel het busstation, aan de andere zijde de fietsenstalling. Beide delen zijn via een overkluizing met elkaar verbonden. Naast het busstation biedt de luifel van het stationsgebouw beschutting. Hier staat een speciaal ontworpen meubel dat dienstdoet als zitplek en informatievoorziening.
De bestrating bestaat uit lichtgeel graniet. De kleur verwijst naar de zandverstuivingen op de nabijgelegen Veluwe. De randen van het veelzijdige plein worden gemarkeerd door bomen.
Project herontwerp stationsgebied
Locatie Harderwijk
Ontwerper Group A
I.s.m. BeersNielsen (lichtontwerp)
Opdrachtgever gemeente Harderwijk; ProRail; NS
Oppervlakte 5,7 ha
Ontwerp 2014
Realisatie 2016 – 2017
Foto's Ossip van Duivenbode
VAN DE BNSP
Op 18 mei gaat de BNSP weer op Omgevingstour. Dit keer naar Zwolle, dat staat voor de opgave van een integrale visie op de gehele fysieke leefomgeving. Kernwoorden: flexibel, adaptief en toekomstgericht. Maar hoe doe je dat? Wie doet wat en wat doen we niet? Wat zijn die opgaven eigenlijk en is de organisatie klaar voor een nieuwe aanpak? Welke rol hebben stedenbouwkundigen en planologen in dit proces?
Op 16 juni bezoekt de Omgevingstour het project Waalfront en Waalsprong. Dit project bevat voorbeelden van meerdere opgaven die onder de nieuwe Omgevingswet komen te vallen.
Gebiedsregisseur Mathieu Schouten vertelt over de unieke
ontstaansgeschiedenis en de realisatie van het project. De inleiding vindt plaats in het Honigcomplex en wordt gevolgd door een fietstocht door het gebied.
De Stichting De Levende Stad organiseert in samenwerking met de BNSP weer een buitenlandexcursie. Dit jaar gaat de vierdaagse excursie naar Baskenland, met Bilbao als zinderende hoofdbestemming. 21 t/m 24 september.
VAN DE NVTL
Het volgende landschap is het thema van de Landschapstriënnale 2017. Centraal staan de vragen: Wat is het landschap van de toekomst? Hoe gaat onze leefomgeving er de komende decennia uitzien? Wie gaat ervoor zorgen? Het evenement vindt in september plaats in Park21 in de Haarlemmermeer.
Tussen 7 en 24 september vindt in Bergamo in Italië de zevende internationale landschaps- en tuinontwerpconferentie plaats (International Meeting of Landscape and Garden Design). Speciaal voor de conferentie zal Lodewijk Baljon de Piazza Vecchia onder handen nemen. De conferentie zelf vindt op 23 en 24 september plaats.
Foto Stijn Bollaert
Via een lichtspel onder het spoor door
De voormalige NS-werkplaats in Tilburg, met zijn loodsen en onderhoudshallen, verandert langzaam in een nieuw stuk stad. Er komen woningen en appartementen en de oude gebouwen worden hergebruikt voor horeca, werkateliers en culturele evenementen – het jaarlijkse Festival Mundial vindt hier bijvoorbeeld plaats. De toegang tot het voorheen verboden gebied is verbeterd met de aanleg van de Willem II-passage. Deze fiets- en wandelroute loopt vanaf de binnenstad onder de rails en door een oude werkplaats richting de wijk Theresia.
Blikvanger in het ontwerp van Civic architects en BRIGHT zijn de glazen gevels in het spoortunneltje. In de wanden zijn 30.000 ledlampen aangebracht. De lampjes reageren computergestuurd op de omgeving. Afhankelijk van passerende voetgangers en fietsers, de weersomstandigheden en het tijdstip op de dag variëren de lichtjes in intensiteit en wisselen ze van kleur.
Bekijk de door Global Eyes Productions gemaakte film en zie hoe de passage en lichtgevel tot stand kwamen. Het project is onlangs onderscheiden met de internationale iF Design Award.
Locatie Tilburg
Ontwerper CIVIC architects
Concept CIVIC architects; BRIGHT
I.s.m. TCC; Philips Lighting; Van Tetterode Glass Studio; AvecoDeBondt; WSP; Volker Wessels; Michielsen
Opdrachtgever gemeente Tilburg
Ontwerp 2012 – 2017
Realisatie 2015 – 2017
NIET TE MISSEN ... Aandacht voor het kijken
Landschapsarchitect Jelmar Brouwer won onlangs de PK Award, een aanmoedigingsprijs voor jong ontwerptalent van vastgoedbelegger Bouwinvest. Hij raadt zijn collega’s aan beter te leren kijken. ‘Over het algemeen veronachtzamen we het kijken. We bezoeken een locatie meestal maar één keer en maken dan honderden foto’s waar we thuis doorheen scrollen. Dit kan leiden tot plannen die uiteindelijk niet bij de locatie passen.’
Aandacht voor het kijken kreeg Brouwer na een avondje in de kroeg met ‘stratoloog’ Pim van den Berg. Die schreef het boek Ondernemen is een straatfeest, met name bedoeld voor managers, maar volgens Jelmar Brouwer ook enorm interessant voor ontwerpers. ‘Van den Berg traint mensen om bewust en geconcentreerd naar de omgeving te kijken. Dan zie je meer dan je kan bevroeden. In het boek gaat het bijvoorbeeld over het verschil tussen registreren en constateren, dat je door goed te kijken ook een voorstelling kan maken van wat je níet ziet.’
Brouwer paste de kijklessen toe in zijn ontwerp voor het Amsterdamse Stadionplein waarmee hij de PK Award won. ‘Ik ben na mijn eerste standaardbezoek twee keer teruggegaan. Ik nam de tijd en wandelde rond, bleef lang ergens zitten om het gebied goed in me op te nemen.’ Zo ondervond Brouwer het verschil tussen registreren en constateren. ‘De eerste keer zag ik het plein als een plak asfalt. De tweede keer “constateerde” ik dat die asfaltplak een obstakel is in de entreefunctie van het plein. Daardoor kreeg ik inzicht in het werkelijke ontwerpvraagstuk. En daar heb ik een plan voor gemaakt.’
|
ondertussen in ... China
Project landschapspark met waterzuivering en landbouw
Locatie Yixing, China
Ontwerper Smartland
Opdrachtgever CSD, Concept 2030
Oppervlakte 128 ha
Ontwerp 2016 – 2017
Realisatie vanaf 2018
Het Nederlandse landschapsarchitectenbureau Smartland ontwierp in de Chinese stad Yixing een 128 hectare groot landschapspark. In dit Infinity Park staan waterzuivering en het hergebruik van nutriënten en biomassa centraal.
De waterzuiveringsinstallatie reinigt het rioolwater uit de stad. Dit schone water wordt gebruikt als drinkwater, voor irrigatie in de landbouw en als oppervlaktewater in het park. Het water stroomt via een watertuin naar het aangrenzende moerasgebied, dat weer onderdeel is van een nog aan te leggen groene corridor – die op termijn moet uitgroeien tot een waterzuiveringsmoeras voor de metropool Yixing. Het slib en de nutriënten die bij het zuiveringsproces vrijkomen worden onder andere als meststoffen hergebruikt door het in het park gehuisveste landbouwexpertisecentrum. Organisch afval uit de landbouw keert terug in het systeem doordat het in een anaerobe vergistingsinstallatie wordt omgezet in biogas. De waterzuivering en het landbouwcentrum vormen zo gezamenlijk een grondstoffenfabriek voor het landschapspark.
Door de waterzuivering en de kringlopen van nutriënten en biomassa zichtbaar te maken, heeft het park niet alleen een recreatieve, maar ook een voorlichtingsfunctie. Infinity Park speelt een belangrijke rol in de sociale acceptatie van duurzame projecten.
Op klusvakantie
Het is aanlokkelijk om in de zomer op strandvakantie te gaan of een rondreis door Zuid-Amerika te maken. Maar je kunt ook met collega-ontwerpers naar Kirgizië voor de bouw van een ecolodge. Of naar Mimisan aan de Frans-Atlantische kust voor het ontwerp en de aanleg van de tuin van een surfschool. Of, dichter bij huis naar Fort Pampus voor de herinrichting van een geschutskoepel of het bedenken van nieuwe kampeerconcepten. Op dergelijke klusvakanties – bedacht door landschapsarchitecten Harro Wieringa en Arjen Spijkerman – verenigen jonge en ervaren architecten, stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten het nuttige met het aangename. ’s Ochtends aan de slag met een ontwerpvraagstuk, ’s middags genieten van de zon, lekker eten en de omgeving.
Het concept is aantrekkelijk voor opdrachtgevers met een beperkt budget. Zij zorgen voor eten, onderdak en ontspanning – deelnemers betalen de reiskosten zelf – en in ruil wordt hun ruimtelijke of architectonische vraag beantwoord. Het is voor hen extra interessant omdat deelnemers aan de klusvakantie hun ontwerpen en ideeën ook uitvoeren. Daarom zijn in de meeste gevallen ook (lokale) aannemers en techneuten van de partij. Om oneerlijke concurrentie met reguliere bureaus te voorkomen worden opdrachtgevers streng geselecteerd. Hun onderneming moet een sociaal, cultureel of duurzaam oogmerk hebben en een bijdrage leveren aan de maatschappij.
Volgens initiatiefnemer Wieringa is het meer dan een vakantie. Jonge deelnemers leren van hun oudere collega’s, ontwerpers leren over uitvoerbaarheid, uitvoerders krijgen meer gevoel voor het creatieve ontwerpproces.
Nog geen abonnee, maar wel benieuwd naar de volgende editie?
Kijk hier voor onze abonnementen en aanbiedingen.
Mocht u als Blauwe Kamerabonnee het e-zine niet in uw e-mail ontvangen
dan beschikken wij mogelijk niet over uw juiste e-mailadres.
U kunt uw e-mailadres hier doorgeven.